Aslı Erdoğan’ın tutukluluğuna ‘Kafkaesk’ itiraz

Özgür Gündem’in tutuklu yayın danışma kurulu üyesi yazar Aslı Erdoğan’ın tutukluluğuna bir kez daha itiraz edildi.

Özgür Gündem gazetesi, İstanbul 8’inci Sulh Ceza Hakimliği’nin kararıyla ‘terör örgütü propagandası yaptığı’ gerekçesiyle geçici olarak kapatılmıştı.

‘Örgüt propagandası’, ‘örgüt üyeliği’ ve ‘halkı kışkırtmak’ suçlamaları yöneltilen Erdoğan, ‘silahlı terör örgütü üyeliği’ suçlamasıyla tutuklanmıştı.

Daha önce Erdoğan’ın tutukluğuna yapılan itiraz reddedilmiş, son olarak tutuklamada bir aylık sürenin dolması üzerine dosyayı inceleyen mahkeme tutukluluğun devamına karar vermişti.

‘Tucholsky Ödülü’ hatırlatıldı

Erdoğan’ın kitaplarını da dosyaya koyan avukatı Erdal Doğan, eserleri 17 dile çevrilen müvekkilinin dünya edebiyat çevrelerinde ünlü Çek yazar Franz Kafka’yla kıyaslandığını, kendisi cezaevindeyken dünyanın en prestijli edebiyat ödüllerinden ‘Tucholsky Ödülü’ne layık görüldüğünü anlattı.

Yayın danışma kurulu üyeliğinin Basın Kanunu’na göre cezai ve hukuki hiçbir sorumluluğu bulunmadığını vurgulayan avukat Doğan müvekkilinin ‘şiddet karşıtı, insan hakları odaklı, demokrasi vurgulu ve talepli’ yazılar yazmayı düstur edindiğini vurgulayarak tutukluluğunun kaldırılmasını istedi.

Tüm kitapları dosyada, soruşturulan yazıları şiir esintili

Avukat Erdal Doğan 4. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından incelenip karara bağlanacak itiraz dilekçesinde özetle şunları söyledi: “Müvekkil Aslı Erdoğan, kapatılan Özgür Gündem gazetesinde bir köşe yazısı ve 5187 sayılı Basın Kanunu’nun 11.maddesi uyarınca süreli yayınlarda cezai ve hukuki hiçbir sorumluluğu bulunmayan ‘Yayın Danışma Kurulu’ üyesidir. Soruşturma konusu olan 4 yazısı 29 Mart 2016 tarihli, Haimrad Backer’in ‘Tutanak’ adlı şiir kitabından esinlenerek konulmuş başlıkla ‘Bu senin babandır’, 8 Temmuz 2016 tarihli, T. S. Eliot’un ‘Ayların En Zalimi Nisan’ adlı şiirinden esinle ‘Ayların En Zalimi’ başlıklı, tümüyle ulusal günlük gazete haberlerinden alıntılarla kaleme alınmış yazılardır. 20 Mayıs 2016 tarihli ‘Faşizmin Güncesi’ ve 17 Haziran 2016 tarihli yazıları ise komik ve ironik bir dille kaleme alınmış makalelerdir. Bu yazılarında yazar ne şiddet çağrısı ne de şiddet övgüsü yapmıştır. Tersine güvenlik politikalarını eleştiren ve düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında edebi dille kaleme alınan yazılardır. Tüm bu yazılardan devletin birliğini ve bütünlüğünü bozacak suç işlediği sonucunu ve örgüt üyeliği çıkarmak hukuken de madden de mümkün değildir. Hazırlık soruşturmasında yoruma dayalı sorularla müvekkilimin anılan suçları işlediği algısı oluşturulmak istenmiştir. Müvekkilim, soruşturma dosyasına sunduğumuz eserleri gibi tüm yazılarında şiddet karşıtı, insan hakları odaklı ve demokrasi vurgulu ve talepli yazılar yazmayı düstur edinmiştir.”

Dündar—Gül ve Balbay kararları emsal gösterildi

Müvekkilin 17 dile çevrilen eserleri insan ve hak odaklı, şiddet, militarizm karşıtı edebi eserlerdir. Soruşturma konusu yazı ve eleştirileri iktidarı ya da devlet kurumlarını rahatsız etmiş olsa da tüm bunların tartışmasız biçimde düşünce ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerekir. AYM ve AİHM kararları beyanlarımızı tescillemektedir.

AYM’nin Can Dündar—Erdem Gül kararında ‘İfade özgürlüğü aynı zamanda devleti veya toplumun herhangi bir kesimini inciten, şoke eden veya rahatsız eden düşünceler için de geçerlidir’ denilmektedir. Yine AYM’nin Mustafa Balbay kararında; ‘Bir kişinin tutuklanabilmesi öncelikli olarak suç işlediği hususunda kuvvetli belirti bulunmasına bağlıdır. Bu tutuklama tedbiri için aranan olmazsa olmaz unsurdur. Bunun için suçlamanın kuvvetli sayılabilecek inandırıcı delillerle desteklenmesi gerekir’ denilmektedir. AİHM kararlarında ‘Bir görüş ve düşüncenin açıklanması, bir haberin iletilmesi, yayılması eylemi içerik ve şekil olarak kural dışı ve resmi tezlere aykırı olabilir. Toplumun büyük çoğunluğunda şaşkınlık, antipati veya tepki yaratabilir. Hatta şok yaratıcı, sarsıcı ve rahatsız edici olabilir’ denilmektedir.

Cezaevindeyken ödül aldı, Kafka ile kıyaslanıyor

Müvekkil Aslı Erdoğan’ın tüm yaşamı dünyanın gözü önünde, şeffaflık içinde ve ortadadır. Yalnız ülkemizin değil dünyadaki insan hakları ihlallerine karşı da duyarlılığı çok bilinen bir edebiyatçıdır. Kendisinin yaşamı bu denli ortadayken, soruşturma konusu olan yazıları ve hukuken hiçbir sorumluluğu olmayan, fiilen de hiçbir işlerliği olmayan danışma kurulu üyeliği ile terör örgütü üyesi olduğunu ve devletin birliği ve bütünlüğünü bozduğunu iddia etmek hukuka da akla da aykırıdır.

Dünya edebiyatında özellikle Norveç ve İsveç’te Kafka ile kıyaslanan müvekkil bu suçlarla tutukluluğu sürerken, dünyanın en prestijli edebiyat ödüllerinden biri olan ‘Tucholsky Ödülü’ne layık görüldü. Bu tarzdaki bir edebiyatçının herhangi bir disipline ya da herhangi bir yapı ya da örgütten emirle hareket edemeyeceği veya düşünce zikredemeyeceği, yazamayacağı, mevcut kimliğinin ve eserlerinin doğal halidir. Hakkında en basit bir isnadın bile hiçbir hukuki, somut dayanağı yoktur, delil karartma veya kaçma şüphesi de mevcut değildir.

Ülkemizin siyasal altüst oluşlarında bile ülkesinde yaşamaktaydı, yaşayacaktır. Müvekkile yöneltilen suç isnatlarının hukuksuzluğu yanında, tutuklamanın bir ceza kararı olmadığını belirtmek isteriz.

Mevcut durum CMK 100. Maddesindeki tutuklama koşullarına, Anayasa 36 ve 38. Maddeleri ile AİHS 4 ve 6. Maddeleri ve içtihatlarına açıkça aykırılık oluşturmaktadır.”